TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu... Bülent Tezcan: "Kayyum Anayasa'nın ürünü değil, Anayasa'ya aykırı iktidar pratiğinin ürünü"

CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, Adalet Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi görüşmelerinde; "Türkiye'nin birinci partisinin Genel Başkanı'na kendi belediye başkanıyla hakkı olan görüşmeyi yapmak üzere vermeniz gereken bir izni dönüp de bir pazarlık konusu ya da bizim 'seyyar giyotin' dediğimiz Akın Gürlek'in ambargosu üzerinden tarif edemezsiniz; Adalet Bakanlığına yakışacak bir tutum değildir. Milletin iradesine saygı göstermeye, Can Atalay'ın Meclis'e gelmesine Anayasa engel değil. Milletin seçtiği belediye başkanlarına kayyum atanarak görev yapmalarını engelleme Anayasa'nın ürünü değil, Anayasa'ya aykırı iktidar pratiğinin ürünü" dedi.

(TBMM) - CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, Adalet Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi görüşmelerinde; "Türkiye'nin birinci partisinin genel başkanına kendi belediye başkanıyla hakkı olan görüşmeyi yapmak üzere vermeniz gereken bir izni dönüp de bir pazarlık konusu ya da bizim 'seyyar giyotin' dediğimiz Akın Gürlek'in ambargosu üzerinden tarif edemezsiniz; Adalet Bakanlığı'na yakışacak bir tutum değildir. Milletin iradesine saygı göstermeye, Can Atalay'ın Meclis'e gelmesine Anayasa engel değil. Milletin seçtiği belediye başkanlarına kayyum atanarak görev yapmalarını engelleme Anayasa’nın ürünü değil, Anayasa'ya aykırı iktidar pratiğinin ürünü" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Adalet Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi görüşülüyor. 

DEM Parti Mardin Milletvekili Kamuran Tanhan, ''gözaltında kayıpların uzun süredir bir devlet pratiği olduğunu'' ifade ederek, yargı baskısı ve polis şiddeti eşliğinde de olsa sürdürülen hakikat mücadelesinin devam edeceğini söyledi. Tanhan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

"Türkiye'nin yüz yılına damga vuran en önemli insan hakları sorunlarından biri de insanlığa karşı suçlar bağlamında tanımlanan ve muhalifleri yok etmek, toplumda korku ve belirsizlik yaratarak mücadeleden vazgeçirmek amacıyla uygulanan gözaltılar ve zorla kaybettirmeler ve bu suça ilişkin kalın cezasızlık zırhıdır. Türkiye'deki durum da pek farklı değil. İnsanlığa karşı suça maruz kalanların oranı suçun yaygınlığını göstermek bakımından önemlidir tabii ki ancak 'Kaç kişi kaybedilmiştir bugüne kadar' sorusuna net sayı vermek zor çünkü devlet arşivleri açılmıyor bu konuda.

Bu alanda en uzun soluklu çalışmayı yürütmekte olan İnsan Hakları Derneği dahi başlangıçta başvurular üzerine yaptığı tespitler konusunda herhangi bir ihtilaf oluşmaması için sayısal verileri açıklarken bugün resmî makamlarca da teyit edilmiş bilgileri öne almaktadır. Bu nedenle sayısal verilerde kimi değişiklikler ve farklılıklar, kurumların farklı sayılar içeren açıklamaları anlayışla karşılanmalıdır ki sayıyı aynı tarihlerde İnsan Hakları Derneği  bin 388; Hafıza Merkezi bin 352 olarak açıklamıştır. Yine, Hafıza Merkezinin 'İç Hukuk Süreçlerinin Seyri' başlıklı çalışması bugüne kadar zorla kaybedilen 344 kişinin hukuki dosyalarına ulaşıldığını belirtiyor.

Bu veriler üzerinden yaptığımız incelemelerde 218 kişinin kaybedilmesine dair soruşturmalar sürüncemede kaldı, yüzde 63; 24 kişiyle ilgili soruşturma zaman aşımı kararıyla sonlandırıldı, bu da yüzde 7 ve 18 kişiyle ilgili soruşturmada ise kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı sonucu dava açılmadığını gördük, yüzde 5; 84 kişinin zorla kaybedilmesiyle ilgili davalarda ise yüzde 24. Toplam 15 dava açılmış bunlarla ilgili. Bu davalardan 36 kişinin zorla kaybedilmesini içeren 8 davada beraat kararı verildi, 46 kişiyle ilgili açılan 5 dava da hala devam ediyor. Bir başka deyişle, '1990'lardan bugüne otuz yıllık süre zarfında yapılan 344 şikayete ancak iki mahkumiyet getirildi' denilerek aslında ne kadar vahim bir tabloyla, bir cezasızlık politikasıyla karşı karşıya kaldığımızı gözler önüne seriyor. İnsanlığa karşı suçlarda zaman aşımı işlemez kuralı Türk Ceza Kanunu'nun 'insanlığa karşı suçlar' başlıklı 77'nci maddesinde. Bu suçlar sayılırken gözaltında ve zorla kaybetme suçu belirtilmemiştir. Uygulamada gözaltında kaybetme olaylarına suçun işlendiği tarihte yürürlükte bulunan kanuna göre kasten öldürme suçuna dair zaman aşımı kuralı uygulanmakta, yirmi yıl veya her halükârda otuz yıl geçince dosyalar zaman aşımına uğramakta ve kapatılmaktadır.''  

"Can Atalay'ın Meclise gelmesine Anayasa engel değil"

CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, Adalet Bakanı Tunç'un bütçe sunumunda yer verdiği; "Yeni ve sivil bir anayasaya ihtiyacımız var" söylemine tepki gösterdi. Tezcan, şunları söyledi:

"Sizin yeni ve sivil bir anayasaya, hak ve özgürlükleri güvence altına alan bir anayasaya değil, Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın önündeki bütün sınırları kaldıracak bir yeni düzene ihtiyacınız var, bunu da 'yeni ve sivil bir anayasa' üzerinden tarif etmeye çalışıyorsunuz. Sayın Bakan, Türkiye'nin yeni ve sivil bir anayasaya ne kadar ihtiyacı var ne kadar yok, tartışılır ama Türkiye'de Anayasa'ya saygılı bir iktidara ihtiyaç var, Türkiye'de Anayasa'ya saygılı bir Cumhurbaşkanı'na ihtiyaç var, Türkiye'de Anayasa'ya saygılı bir Adalet Bakanı'na ihtiyaç var, Anayasa'ya saygılı yargı organlarına ihtiyaç var, iktidarın talimatıyla hareket etmeyen, Anayasa’nın çizdiği çerçevede, hukukun çerçevesinde hareket eden bir yargı pratiğine ihtiyaç var.

Sayın Genel Başkanımıza bir belediye başkanımızı ziyaret etmek için yirmi sekiz gün izin vermediniz, en son lütfetmişsiniz, dünkü o sert konuşmadan sonra bu sabah izin verdiniz veya DEM milletvekilleri 'Abdullah Öcalan'la görüşsün' dediği için Sayın Bahçeli salı günü belki de o açmazdan kurtulmak için verdiniz, bilemiyoruz ama bildiğimiz bir şey var. Şimdi, Türkiye'nin birinci partisinin Genel Başkanı'na kendi belediye başkanıyla hakkı olan görüşmeyi yapmak üzere vermeniz gereken bir izni dönüp de bir pazarlık konusu, ne söyleyeceğini önceden planlama konusu ya da bizim haklı bir şekilde 'seyyar giyotin' dediğimiz Akın Gürlek'in ambargosu üzerinden tarif edemezsiniz; Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığına yakışacak bir tutum değildir. Milletin iradesine saygı göstermeye Anayasa engel değil, Can Atalay'ın Meclise gelmesine Anayasa engel değil. Milletin seçtiği belediye başkanlarına kayyum atanarak görev yapmalarını engelleme Anayasa’nın ürünü değil, Anayasa'ya aykırı iktidar pratiğinin ürünü."

"500 notere devletin mührünü veriyorsunuz ama yeşil pasaportu vermiyorsunuz"

CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan da noterlerin yaşadığı yeşil pasaport sorununa ilişkin konuştu. Bayraktutan, şunları kaydetti: 

''Türkiye'de 3 bine yakın noter var. Bu noterlerin ne yazık ki yeşil pasaporta ilişkin talepleri var, bunlar da sadece 500 civarında bir rakam ediyor. Bu 500 notere devletin mührünü veriyorsunuz ama yeşil pasaportu vermiyorsunuz. Bugüne kadar bu Parlamentoda defalarca soru önergeleri verdik, sorular sorduk, yeşil pasaporta ilişkin olarak noterlerle ilişkin niye düzenleme yapmıyorsunuz? Bütün Noterler Birliği bunu bekliyor. Türkiye'nin her tarafında noterlerin açılmasına ilişkin çok övünüyorsunuz, merdiven altı noterler açılıyor ama noterlerle alakalı ne yazık ki bu şekilde bir iyileştirme yapılmıyor.

Tapuda gayrimenkul satışlarında kusur sorumluluğunu ön tarafa alıyorsunuz ama noterlere ilişkin gayrimenkul satışlarında 'kusursuz sorumluluk' diye bir ilke getirdiniz. Noterlerde bu satışı yapamazsınız. Hukuk işlerinden burada bürokratlar da var, kim getirdi bu düzenlemeyi? Türkiye'de 1 Temmuz 2023 ila 6 Mart 2024 tarihleri arasında 757 tane noterde satış yapılmış. Ama bunun yanında, biraz önce istatistikleri aldım, Türkiye'de aynı tarihlerde tapuda yapılan satış sayısı 2 milyon 949 bin 437. Türkiye'de yapılan her 4 bin gayrimenkul satışından bir tanesini yapıyor noterler. Noterler gayrimenkul satışı yapmıyorlar Sayın Bakan, yapmayacaklar da. Kusursuz sorumluluğu olduğu bir yerde, miktarın yüksek olduğu bir yerde noter riske girer mi?"